معیارهای قرائت صحیح در ادوار مختلف جهان اسلام_ انتشارات حوزه مشق
🔹 انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشکده قرآن و حدیث دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی برگزار می‌کند:
🌀 فصل سوم سلسله نشست های علمی_تخصصی علوم قرآن و حدیث ویژه ماه مبارک رمضان (۱۴۰۲ شمسی)
5⃣ نشست پنجم 👤 سخنران: دکتر مجتبی محمدی انویق (عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام) ⚜ موضوع: معیارهای قرائت صحیح در ادوار مختلف جهان اسلام 📆 تاریخ برگزاری: جمعه ۱۴۰۲/۱/۱۸ مصادف با شانزدهم ماه مبارک رمضان ۱۴۴۴ 🕘 ساعت برگزاری: 21 الی 22
🌐 لینک ورود به جلسه در بستر اسکای روم انجمن علمی به عنوان میهمان: https://online.mazaheb.ac.ir/ch/anjomanquran
✅ گواهی حضور منوط به شرکت در کلیه نشست ها یا اکثر نشست ها است.
🎁 به ۱۸ نفر از مخاطبینی که در ۱۸ نشست علمی حضور مستمر داشته باشند به قید قرعه هدیه اینترنت داده خواهد شد. پیرامون موضوع ⚜ معیارهای قرائت صحیح در ادوار مختلف جهان اسلام بر اساس مبانی شیعه، قرآن کریم تنها به یک شکل (حرف واحد) نازل شده است؛ چنان‌که روایات زیر از امام باقر و امام صادق علیهما السلام بر این امر دلالت دارند:
«عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: إِنَّ الْقُرْآنَ وَاحِدٌ نَزَلَ مِنْ عِنْدِ وَاحِدٍ وَلَكِنَّ الِاخْتِلَافَ يَجِيءُ مِنْ قِبَلِ الرُّوَاةِ» (الکافی، ج2، ص630)؛ «امام باقر (ع) فرمود: «به راستی که قرآن واحد است و از سوی [خداوند] واحد نازل شده است؛ اما اختلاف [در قرائت] از سوی راویان پدید آمده است». «عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) إِنَّ النَّاسَ يَقُولُونَ إِنَّ الْقُرْآنَ نَزَلَ عَلَى سَبْعَةِ أَحْرُفٍ فَقَالَ كَذَبُوا أَعْدَاءُ اللَّهِ وَلَكِنَّهُ نَزَلَ عَلَى حَرْفٍ وَاحِدٍ مِنْ عِنْدِ الْوَاحِدِ» (الکافی، ج2، ص630)؛ «فضیل بن یسار نقل کرده است:
به امام صادق (ع) عرض کردم: مردم می‌گویند قرآن به هفت حرف نازل شده است. آن حضرت در پاسخ فرمود: دشمنان خدا دروغ گفته‌اند؛ زیرا قرآن به حرف واحد از سوی [خداوند] واحد نازل شده است». از این رو، بر اساس این دیدگاه، صحت قرائات متعدّد از قرآن کریم به طور همزمان نمی‌تواند قابل پذیرش باشد. از سوی مقابل، دیدگاه اکثر عالمان اهل سنت در حال حاضر در این باره متفاوت است؛ چنان‌که بنا به گفته آنان، برخی از واژگان قرآن کریم می‌توانند به چند صورت مختلف قرائت شوند و در عین حال، تمامی آن‌ها صحیح باشند (نك: النشر فی القراءات العشر، بیتا، ج 1، ص 51)؛ با وجود اختلاف مزبور، همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی در این مسأله اتفاق نظر دارند که برخی از قرائات وارد شده از قرآن صحیح نیستند و اجتهاد راویان در پیدایش آن‌ها نقش داشته است.
از این رو، وجود معیارهایی برای تشخیص قرائت یا قرائات صحیح طیّ ادوار گوناگون جهان اسلام، امری ضروری به شمار رفته است. در دوره پیامبر اکرم (ص)، هرگاه قرائت صحیح کلمه‌ای فراموش می‌شد یا اختلافی در ادای آن بروز می‌کرد، مسلمانان مشکل خود را با مراجعه و استماع از پیامبر اکرم (ص) یا نمایندگان ایشان حل می‌کردند و نیازی به معیارهای دیگر در این زمینه احساس نمی‌شد؛ اما در دوره‌های بعد، به علت بروز اختلاف میان قاریان و راویان در قرائت قرآن، توجه به معیارهایی خاص برای تشخیص قرائت یا قرائات صحیح قرآن اجتناب‌ناپذیر بود. در قرن چهارم هجری، مقری بزرگ بغداد، ابوبکر بن مجاهد (د. 324 ق)، بر اساس مقیاس خاصّ خود، هفت قاری را از بلاد گوناگون اسلامی انتخاب کرد و با تدوین کتابی با عنوان السبعة فی القراءات، عملاً به قرائات آنان رسمیت بخشید.
ابن مجاهد، فی نفسه قداستی برای قرائات مختلف قائل نبود و جملگی آن‌ها را نازل شده از سوی خداوند نمی‌پنداشت؛ اعتقادی که پس از وی به نوعی در میان مسلمانان پدید آمد و موجب شد گروهی به چشم تقدیس به قرائات مختلف بنگرند و حدیث احرف سبعه را به الهی بودن منشأ این قرائات ناظر بدانند. این اعتقاد، باعث بروز تغییرات اساسی در معیارهای تشخیص قرائات صحیح گردید؛ چنان‌که دانشمندان از آن پس سعی کردند معیارهایی را ارائه کنند که بتواند تمامی قرائات هفت‌گانه یا ده‌گانه را توجیه کند. عرف قرائی امروز نیز در این باره، بر اساس مقیاس قرائی خاصی عمل می‌کند که از زمان ابن جزری تثبیت یافته است. بر اساس مقیاس مزبور، قرائت صحیح باید حائز سه شرط باشد: 1- صحت سند 2- موافقت با زبان عربی به صورت مطلق 3- مطابقت با رسم الخط مصحف ولو به صورت احتمالی.
در این نشست بر آنیم که معیارهای پذیرش قرائات را در ادوار گوناگون جهان اسلام معرفی کنیم و با رویکردی تحلیلی و انتقادی در این باره به گفتگو بنشینیم. دکتر مجتبی محمدی انویق عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام به تبیین این موضوع در این نشست می‌پردازد.
انتشارات حوزه مشق ناشر برگزیده کشور در جایزه ملی کتاب سال جوانان شد. https://hozeyemashgh.ir/?p=14243&preview=tru
چاپ انواع کتاب: شعر،داستان،دلنوشته،رمان،کتاب کودک، کتاب کار،ترجمه کتاب، سفرنامه،زندگینامه،نمایشنامه،فیلمنامه و… با شرایط ویژه و تبدیل پایان نامه ارشد و رساله دکتری به کتاب با بهترین شرایط و اکسپت مقاله همایشی، کنفرانسی در یک هفته در
انتشارات بین المللی حوزه مشق
به مدیریت دکتر فردین احمدی