نظریهی نسبیت عام اینشتین که بیش از یک قرن پیش ارائه شده است، طی یک مطالعه بر روی تپاخترها، بار دیگر از آزمونی دشوار سربلند بیرون آمد.
نظریهای که «آلبرت اینشتین» (Albert Einstein) در سال ۱۹۱۶ با عنوان «نسبیت عام» (General Relativity) منتشر کرد، درک ما از فیزیک و کیهان را متحول کرد. این تئوری گرانش را بهعنوان پیامد انعطافپذیری فضا-زمان توضیح میدهد: اجرام عظیم فضا-زمان را منحرف میکنند و فرورفتگیهایی ایجاد میکنند که اجرام دیگر به دور آن میچرخند.
دانشمندان در طول ۱۰۵ سال گذشته بارها و بارها نسبیت عام را تحت آزمایش قرار دادهاند و همچنان تلاش میکنند تا موقعیتها و شرایطی بیابند که نسبیت در آنها پاسخگو نباشد اما هنوز حتی یک نمونه هم پیدا نشده است.
در یک مطالعهی جدید که نتایج آن ۱۳ دسامبر (۲۲ آذر) در نشریهی «فیزیکال ریویو ایکس» (Physical Review X) منتشر شد، پژوهشگران نتایج یکی از جاهطلبانهترین و چالشبرانگیزترین چالشهای نسبیت عام را گزارش کردند. آنها مشاهدات یک سیستم تپاختری دوگانه را که طی ۱۶ سال توسط هفت تلسکوپ رادیویی گوناگون در سراسر جهان از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۹ انجام شده بود، تجزیهوتحلیل کردند.
تپاخترها نوعی ستارهی نوترونی یا جسد ستارهای اَبَرچگال هستند که پرتوهای قدرتمند تابشی و ذرات را از قطبهای مغناطیسی خود گسیل میکنند. این پرتوها پیوسته هستند اما به دلیل چرخش ستاره، بهنظر میرسد که نوسان دارند و نامگذاری آنها هم بر همین اساس است. این نور تنها زمانی دیده میشود که یک قطب به سمت زمین باشد.
جفت تپاختری که تیم تحقیقاتی آن را بررسی کردند در فاصلهی ۲۴۰۰ سال نوری از زمین قرار دارند. یکی از تپاخترها ۴۴ بار در ثانیه میچرخد و دیگری هر ۲٫۸ ثانیه یک چرخش دور خود را کامل میکند. به گفتهی اعضای تیم پژوهشی این دو جرم هر ۱۴۷ دقیقه یک بار به دور یک مرکز جرم مشترک میچرخند و هر یک از آنها با سرعتی حدود ۱ میلیون کیلومتر بر ساعت در فضا حرکت میکند.